Onderwerp: Verkenningen naar een financieel gezond sociaal domein (Agendapunt: 8)
De Raad van de gemeente Wijdemeren in vergadering bijeen op 11 maart 2021
Besluit:
1. Geen zienswijze in te dienen op de ‘Verkenning naar een financieel gezond sociaal domein’;
2. Kennis te nemen van het advies van de Adviesraad Sociaal Domein
Te wijzigen in:
1. De zienswijze in te dienen op de ‘Verkenning naar een financieel gezond sociaal domein’ zoals verwoord in de bijlage van het amendement;
2. Kennis te nemen van het advies van de Adviesraad Sociaal Domein.
Toelichting
In de commissie MSZ van 2 maart 2021 is aan de orde gekomen dat de ‘verkenning’ een omvangrijk document is dat om enige prioritering vraagt. Niet alles is (op korte termijn) mogelijk en wenselijk, zie ook het advies van de Adviesraad Sociaal Domein. In een zienswijze kan deze prioritering een plek krijgen, evenals een aantal andere relevante onderwerpen met betrekking tot het sociaal domein. De Adviesraad is betrokken bij de tekst van de zienswijze.
Ingediend door:
PvdA-GL
S. Poels
D66
N. Roosenschoon
De Lokale Partij
G. Zagt
CDA
B. Rooijmans
BIJLAGE
bij Amendement ‘Verkenningen naar een financieel gezond sociaal domein’ (Agendapunt: 8, raad 11 maart 2021)
Zienswijze gemeenteraad Wijdemeren:
De Raad van Wijdemeren heeft kennis genomen van de verkenning “Naar een financieel gezond sociaal domein”. In deze verkenning wordt een groot aantal mogelijke maatregelen genoemd die leiden tot kostenbeheersing en kostenbesparing in het sociaal domein.
De Raad deelt de zorgen over de snel stijgende kosten in het sociale domein en constateert dat de door de Rijksoverheid beschikbaar gestelde middelen ontoereikend zijn om de taken in het sociale domein goed te kunnen uitvoeren. De consequentie is dat de gemeente in toenemende mate aanvullende financiering ter beschikking moet stellen, hetgeen er toe kan leiden dat andere gemeentelijke taken in de verdrukking komen en/of dat de taken in het sociale domein onvoldoende kunnen worden ingevuld. Extra Rijksmiddelen zijn absoluut noodzakelijk, inclusief een lobby om dat te benadrukken.
Dit alles neemt niet weg dat van de gemeente, al dan niet in regionaal verband, mag worden verwacht dat doelmatig met de te beschikking gestelde middelen wordt omgegaan. De gemeenteraad staat positief tegenover een verkenning van de Regio waarin is onderzocht langs welke weg dit zou kunnen.
Herijking uitgangspunten
Bij de transities van het sociaal domein in 2015 zijn uitgangspunten voor de uitvoering van de taken in het sociale domein vastgelegd. Het is goed om nu, zes jaar later na te gaan of alle geformuleerde uitgangspunten nog juist zijn. Hierbij zou ook onderzocht kunnen worden wat de effecten van de Open Huis policy zijn.
Het algemene uitgangspunt moet daarbij zijn en blijven: ondersteuning van alle inwoners die zelf of met hulp uit zijn of haar sociale netwerk onvoldoende zelfredzaam zijn om aan de samenleving deel te nemen.
Evaluatie uitvoeringsorganisatie
De verkenning heeft betrekking op het voorzieningenniveau in het sociaal domein. Na 6 jaar is het ook goed te kijken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de uitvoeringsorganisatie, zowel regionaal als lokaal. Denk daarbij aan de wijze van aanbesteding en inkoop van zorg.
Betrekken ervaringskennis
De Raad adviseert de Regio bij de nadere uitwerking van de maatregelen nadrukkelijk ook adviezen van ervaringsdeskundige ontvangers van zorg en ondersteuning in te winnen over waar besparingen mogelijk en zinvol zouden zijn, in hoeverre de zorg aansluit op hun verwachtingen en in hoeverre men tevreden is over de behaalde resultaten. Hun perspectief kan van grote waarde zijn.
Groot aantal voorstellen
In de verkenning wordt een groot aantal voorstellen gedaan om tot verlaging of beheersing van de kosten te komen. Dit vraagt om een prioritering van de voorstellen.
Hoge prioriteit moet worden gegeven aan maatregelen die een betere beheersing van de kosten mogelijk moeten maken. Dat zijn maatregelen die de oorzaken van een ontwikkeling in kosten inzichtelijk maken, het tijdig beschikbaar komen van sturingsinformatie en het verbeteren van effectiviteitscontrole en andere nog nader te bepalen controlemogelijkheden. We bepleiten hier overigens geen 5-minuten-bureaucratie.
Hoge prioriteit moet worden gegeven aan maatregelen die een betere beheersing van de kosten mogelijk moeten maken. Dat zijn maatregelen (op gebied het) die de oorzaken van ontwikkeling van de kosten inzichtelijk maken, het tijdig beschikbaar komen van sturingsinformatie en verbeteren van effectiviteitscontrole. controlemogelijkheden. We bepleiten hier overigens geen 5-minuten bureaucratie.
De voorstellen voor kostenbesparing zijn in veel gevallen te summier beschreven om daar nu een duidelijk oordeel over uit te spreken. Dat is logisch omdat sprake is van een verkenning, waarna nog een nadere uitwerking moet volgen. De Raad adviseert de Regio bij de nadere uitwerking nadrukkelijk de adviezen van ervaringsdeskundige ontvangers van zorg en ondersteuning over waar besparingen mogelijk en zinvol zouden zijn, goed te betrekken.
Hierna volgen uitgangpunten voor een prioritering:
1. Het betreffende sub domein staat in 2021 al op de rol voor nieuwe planvorming, 2. De potentiële besparing biedt ook uitzicht op verbetering van de zorg,
3. De potentiële besparing kan snel worden geëffectueerd,
4. De potentiële besparing heeft een duurzaam karakter (duurzaam in de betekenis van voor de lange termijn)
5. De potentiële besparing op een subdomein leidt niet tot een verzwaring van de (financiële) druk op een ander subdomein
Deze uitgangspunten leiden tot de volgende keuzes:
1. Jeugd en Beschermd wonen
Dit jaar wordt in regionaal verband gewerkt aan het nieuwe Transitieplan Jeugd en het nieuwe beleidsplan Bescherming en Opvang. Voorgesteld wordt om de in de verkenning voorgestelde maatregelen die hierop betrekking hebben hierin mee te nemen.
2. Begeleiding en dagbesteding
Voorgesteld wordt om de maatregelen 8 (eenvoudige zorg bij complexe situaties) en 10 (algemene voorziening) nader uit te werken. Ten aanzien van maatregel 8 is van belang dat dit niet alleen tot kostenbesparing lijkt te leiden, maar ook tot een mogelijke verbetering van de zorg.
Ten aanzien van de algemene voorziening ziet de Raad eerst een nadere uitwerking tegemoet, voordat daar een besluit over kan worden genomen. Bij dit onderwerp speelt dat het doelbewust beleid van de overheid is geweest om inwoners langer thuis te kunnen laten wonen en dat kostenbesparingen dit uitgangspunt niet mogen doorkruisen.
3. Huishoudelijke hulp
Dit is in de eerste plaats een lokale aangelegenheid, waaraan al uitvoering lijkt te zijn gegeven. Graag ontvangt de Raad nadere informatie over hoe de urenvermindering van Wijdemeren in 2019 ten opzichte van voorgaande jaren is bereikt in relatie tot de opmerkingen van de Adviesraad.
4. Doelgroepenvervoer
Deze maatregel kan ons inziens in 2021 worden voorbereid en op 1 januari 2022 worden ingevoerd. Tijdige communicatie naar de gebruikers is hierbij gewenst.
5. Duurzame maatregelen m.b.t. uitstroom (en instroom elders)
De Raad ziet dat problemen op de verschillende terreinen binnen het sociaal domein ontstaan doordat de instroom gelijk blijft of toeneemt, maar vooral de uitstroommogelijkheden zeer beperkt zijn. We menen dat sterker gestuurd moet (kunnen) worden op de vergroting van de (duurzame) uitstroom. Maatregelen die daarover gaan, wil de Raad prioriteren. We zouden bovendien graag zien dat er meer maatregelen gevonden worden die op uitstroom betrekking hebben door met een bredere blik te kijken naar uitstroom (en dat betekent dus ook dus instroom elders). We noemen een voorbeeld (los van politieke wenselijkheid): door als gemeente de beleidsvrijheid te benutten bij het toepassen van de kostendelersnorm, kan het gebruik van bepaalde vormen van zorg/ondersteuning worden voorkomen of verminderd. Daarmee kan instroom van jongvolwassenen in vormen van zorg/ondersteuning worden voorkomen en/of uitstroom naar reguliere huisvesting zonder zorg/ondersteuning worden bevorderd. Dergelijke mogelijkheden die met een bredere blik te vinden zijn, vallen nu buiten de scope van de verkenning.
De gemeenteraad ziet de Regionale samenwerking als waardevolle stap in het realiseren van zowel kostenbeheersing als kostenbesparing in het Sociaal Domein. Wij kijken uit naar de rapportages over de voortgang van de verkenning en de uitvoering van de opgenomen maatregelen, met in acht name van de in deze zienswijze opgenomen prioritering.
Met vriendelijke groet,
De voorzitter van de gemeenteraad van Wijdemeren,
Mw. drs. C.R. Larson
De griffier,
Mw. drs. E.B. Hörchner