Geachte leden van het College van B&W, collega raadsleden , collega commissieleden, aanwezige pers en overige belangstellenden.
Zoals gebruikelijk loopt de fractie PvdA/Groen Links niet de gehele begroting door maar beperken we ons tot een aantal voor ons fractie zeer relevante thema’s. Daar zit ook een aantal vragen in verwerkt aan het College
1. Terugkijken op het jaar 2020
Voorzitter, we doen het niet vaak tijdens de begrotingsbesprekingen, maar soms is terugkijken heel erg belangrijk. In dit geval op het jaar 2020, het jaar waarin we in maart te kampen kregen met een mondiale epidemie in de vorm van het corona -virus. In eerste instantie een gezondheidscrisis met veel zieken en overleden personen. Maar ook, en zeker toen het langer duurde dan we hoopten, een sociale crisis (we mochten elkaar niet meer ontmoeten) en een economische crisis waarin veel mensen hun baan kwijt raakten.Een crisis van ongekende omvang dus.
Al in het begin van de corona-crisis hebben wij als fractie PvdA /Groen Links aangegeven dat wij hopen dat deze crisis , naast alle nadelen die we zo juist genoemd hebben, ook tot herbezinning leidt op een aantal onderwerpen. Op het cruciale belang van goede zorg. Op de relevantie van mensen die werken in die zorg, maar ook in het onderwijs, in de detailhandel, in de kinderopvang en in de schoonmaak. Op de urgentie van natuurbehoud, natuurbeheer en bevordering van de biodiversiteit. Op de noodzaak van een fijne en betaalbare woning. Op de troost van een museum- of theaterbezoek. Op hoe belangrijk het is dat we aandacht voor elkaar hebben en de tijd voor elkaar nemen.
Voorzitter, deze epidemie is nog niet weg en de kans op een nieuwe pandemie wordt groter naarmate we zo met onze wereldbol blijven omgaan als we nu omgaan. Dat moet dus veranderen.
Daar komen we in deze algemene beschouwingen nog op terug. Daarbij ligt immers ook een rol voor de lokale overheid.
2. Waar gaan we als gemeente Wijdemeren naar toe?
Voorzitter, in de voorliggende begroting 2021 wordt fors bezuinigd op vele posten. Tevens wordt de OZB met 13,5 % verhoogd, en dat in een gemeente die qua OZB al tot de meest dure gemeenten van Nederland behoort. Ons ambtenarenapparaat staat onder flinke druk. Diverse projecten kunnen niet worden uitgevoerd door gebrek aan ambtelijke capaciteit. Op ICT-gebied lopen we achter op dat wat nodig is.
De financiële positie van Wijdemeren wordt steeds zwakker, en de algemene reserve steeds lager. Dat ligt niet alleen aan de gestegen uitgaven op sociaal terrein. En wellicht valt de nieuwe herverdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds ook nog eens tegen. Wat wij als fractie missen is een koers. Waar gaan wij met deze gemeente naar toe? Wachten en hopen we op betere tijden, lees: hogere inkomsten van het Rijk? Dat wachten is niet goed voor onze inwoners en niet goed voor onze medewerkers. Deze begroting is volgens ons doel-loos. We dobberen, maar hebben geen koers.
Derhalve twee vragen aan het College:
a. Welke koers vaart het College met de gemeentelijke organisatie? Hebben we voldoende bestuurskracht en kunnen we tot 2028 zelfstandig blijven? U kent onze mening, daar hebben wij als fractie PvdA/Groen Links grote twijfels over.
b. En wat doen we nu om in 2028 1 gemeente in het Gooi te worden?
3. Sociaal domein
Net zoals veel andere gemeenten hebben we in Wijdemeren te maken met een enorme stijging van de lasten voor WMO en Jeugdwet. Alle lof voor het College dat er niet voor gekozen heeft om fors te bezuinigen op deze onderwerpen, en ook niet op het minimabeleid en op de toeleiding van mensen naar werk.
Daar zijn we blij mee. De bescherming van kwetsbare mensen staat bij ons hoog in het vaandel. En dat is in corona-tijd alleen maar urgenter geworden. Laten we samen druk blijven zetten op de Rijksoverheid om extra middelen voor het sociaal domein te verkrijgen.
Waar we minder blij mee zijn is de keuze om het mantelzorgcompliment qua bedrag behoorlijk te verlagen. In het nieuwe scenario dat wij als fractie middels een amendement presenteren brengen we dat terug naar het oorspronkelijke niveau.
4. Duurzaamheid
Voorzitter, naast de corona-crisis is er ook sprake van een klimaat- crisis. De aarde wordt steeds heter, de zomers steeds droger, er dreigen watertekorten en het aantal orkanen en het aantal bosbranden neemt toe. De biodiversiteit neemt schrikbarend snel af. Zelfs de haas, het konijn en de eekhoorn worden steeds zeldzamer. Onderzoek laat zien dat vermindering van biodiversiteit de kans op pandemieën vergroot. Een crisis moet je als crisis aanpakken, daar heeft Greta Thunberg natuurlijk helemaal gelijk in. Maar dat doen wij bij het klimaat niet en dus gaat het veel te langzaam en zijn we bezig deze aardbol geheel uit te putten. Wij maken ons daar grote zorgen om.
Voorzitter, natuurlijk moeten hier met name internationale en nationale afspraken over worden gemaakt. Maar ook lokaal moeten we onze bijdrage leveren. Denk aan de transitievisie Warmte, de regionale energiestrategie, de duurzaamheidsnotitie van deze gemeente en de nota Klimaatadaptie. Grote projecten in een kleine gemeente. U weet dat wij als fractie PvdA/Groen Links vinden dat het duurzaamheidsbudget van deze gemeente veel te laag is. En wat doet dit College? Op het beperkte budget dat we hebben 40.000 euro bezuinigen, en ook vanaf 2022 bezuinigen op het budget van de energie- coöperatie. Onbegrijpelijk en onverstandig.
In ons reeds eerder genoemde scenario wordt die 40.000 euro weer teruggehaald. Wat onze natuur ook zal helpen is als we stoppen met de plannen voor een vaarverbinding tussen de Loosdrechtse Plassen en het Hilversums kanaal. Vandaar dat we daar een motie voor hebben opgesteld. En natuurlijk willen we samen met de D66 de verlaging van het budget van de energie- coöperatie proberen tegen te houden. Ook hiervoor is een motie opgesteld. De energie- coöperatie is een belangrijke speler in de uitvoering van het duurzaamheidsbeleid van Wijdemeren.
5 . Kunst en cultuur
Voor kunst en cultuur geldt eigenlijk hetzelfde als bij duurzaamheid: we hebben er in Wijdemeren weinig geld voor over, en desalniettemin bezuinigen we er toch weer 20.000 euro op. Wij hebben al vaak op het belang van kunst en cultuur gewezen in de algemene beschouwingen. Ook dat is tijdens de corona-epidemie nog eens extra duidelijk geworden. We willen die 20,.000 euro niet bezuinigen, en dat hebben we verwerkt in ons rood-groene scenario.
6. Omgevingswet, omgevingsvisie en wonen
Voorzitter, in 2022 treedt de Omgevingswet in werking. Net zoals de transities in het sociale domein, een enorme klus, nu op fysiek domein. We moeten daarin vaststellen wat voor een gemeente wij als Wijdemeren willen zijn. Zoals uw weet zijn wij als fractie niet erg tevreden met het proces daar wij daar in volgen. Recent hebben wij de hoofdlijnennotitie Omgevingsvisie Wijdemeren besproken. Daar waren wij het als fractie niet mee eens, met name vanwege onvoldoende aandacht voor natuur, biodiversiteit, bodemdaling en duurzaamheid. En dan moet de echte visie dus nog komen. Wat wij als fractie missen is dat we hierover met elkaar, met onze inwoners en andere betrokkenen in gesprek kunnen gaan. Als we de participatie in dit zeer belangrijke onderwerp nu niet goed organiseren hebben we daar jaren spijt en last van.
Vraag aan het College : hoe ervaart u het communicatieproces in de totstandkoming van de Omgevingsvisie tot dusverre, met name de communicatie met onze inwoners en stakeholders ?
Een belangrijk onderdeel van de nog te formuleren Omgevingsvisie is in onze opvatting het onderwerp ‘wonen’. Wijdemeren moet een gemeente zijn waar niet alleen de happy few maar ook de mensen met een kleinere beurs kunnen wonen. Kortom, er moet aandacht zijn voor sociale woningbouw, huur en koop, en voor huren in het middensegment. Vandaar dat wij een motie hebben voorbereid waarin we, in het geval van gemeentelijke grondposities, daar extra prioriteit aan geven.
Voorzitter, ook de provincie Noord Holland bereidt zich voor op de Omgevingswet en heeft recent de Omgevingsverordening Noord Holland 2020 vastgesteld. Met aanzienlijke gevolgen voor Wijdemeren. En wat doet het College van B&W? Om de Omgevingsverordening 2020 te ‘ontwijken’ heeft het College snel heel veel bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen in procedure gebracht die in strijd zijn of zouden kunnen zijn met die Omgevingsverordening 2020. Maar die nu nog op basis van de oude Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) moeten worden getoetst.
Voorzitter, wij vinden deze ramkoers onverstandig, Zo ga je niet met je inwoners en met je collega-overheden om. Gedeputeerde Loggen van de VVD karakteriseerde het beleid van Wijdemeren als het er “door jassen” van genoemde plannen. Wij kiezen voor goede samenwerking met de provincie, en het verbaast ons dat de lokale fracties van D’66 en VVD, ook lid van het College van Gedeputeerde Staten, meegaan in deze koers.
Vraag aan het College: hoe denkt u dat de provincie Noord Holland in deze naar de gemeente Wijdemeren kijkt ?
Voor alle duidelijkheid: de fractie PvdA/Groen Links is tegen het bouwplan Nederhorst Noord en voor het bouwplan van Afvalzorg en Vlek in de Kortenhoefse Polder om de daar aanwezige vuilnisbelt te kunnen saneren. Dit heeft topprioriteit en moet als eerste in de polder gebeuren. Dit zal gevolgen hebben voor de verkeersafwikkeling op de Smidsbrug en heeft direct gevolgen voor het plan van nog eens 250 woningen aan de Zuidsingel. Dit plan is volgens ons veel te groot en veel te hoog en zal tot verkeerstechnische problemen leiden. Wij zijn vooral voor inbreidingsplannen die recht doen aan de prachtige natuur in onze gemeente.
Voorzitter, wij gaan afronden. In deze algemene beschouwingen hebben wij aangegeven waar onze prioriteiten liggen. Wij kunnen dus niet instemmen met hert evenwichtsscenario maar hebben een nieuw scenario in de vorm van een amendement opgesteld. Het rood-groen scenario.
Wij danken wederom onze ambtenaren die in de huidige moeilijke tijd heel hard werken voor de inwoners van onze gemeente.
Het College kiest voor dorpenbeleid en toerisme.
De fractie PvdA/Groen Links voor duurzaamheid, sociaal beleid, kunst en cultuur en sociale woningbouw.
Stan Poels en Ram Lachman / november 2020